Jesień to czas, kiedy warto zadbać o ogród. Jeżeli na terenie Twojej posesji lub działki rekreacyjnej znajdują się budki dla ptaków, to najlepszy moment, aby przeprowadzić gruntowne czyszczenie. Przyjmuje się, że okres lęgowy trwa od 1 marca do 15 października. Co za tym idzie, tuż po rozpoczęciu kalendarzowej jesieni warto zadbać o miejsca lęgowe i przygotować je na następny sezon. Sprawdź, dlaczego czyszczenie budek jest takie ważne oraz jak należy wykonywać takie prace.
Budki lęgowe dla ptaków – czyszczenie to podstawa!
Przygotowanie miejsca do lęgu wiąże się z przynoszeniem dużej ilości materiału do budowy siedliska. Ptaki wykorzystują do tego celu elementy roślin, sierść zwierząt czy mech. Wraz z upływem czasu odpadki organiczne łączą się z odchodami ptactwa, co stwarza doskonałe warunki do rozwoju mikrobów i grzybów. Z tego względu budki lęgowe to miejsca, w których często rozwijają się pchły oraz bytują kleszcze żywiące się takimi mikroorganizmami.
Niestety, to wyjątkowo niebezpieczne patogeny, które mogą być wręcz śmiertelne dla nowo narodzonych ptaków. Jeżeli budki lęgowe nie są regularnie czyszczone, ptaki, które przylatują do nich na przezimowanie, mogą poważnie zachorować i umrzeć. Warto pamiętać, że wiele gatunków ptaków, takich jak sikorka, dzięcioł, dzięcioł zielony, wróbel czy sroka, nie odlatują na zimę do ciepłych krajów. Ten okres jest dla nich wyjątkowo trudny, dlatego w poszukiwaniu ciepłego schronienia mogą natrafić na zanieczyszczone budki lęgowe, które są dla nich śmiertelnym zagrożeniem.
Jak czyścić budki lęgowe dla ptaków?
Czyszczenie budki dla ptaków wymaga odpowiedniego przygotowania. Biorąc pod uwagę, że lęgowisko może być zanieczyszczone przez bakterie i pasożyty, wszystkie prace powinny być wykonywane w rękawiczkach. Pierwszym etapem działań jest usunięcie całego gniazda i pozostałości przy pomocy zmiotki, oraz dokładne przetarcie powierzchni wilgotną ściereczką. Aby pozbyć się wszystkich gałązek, mchu czy sierści można użyć małych grabek lub wykorzystać szorstką stronę gąbki.
Ważne, aby wszystkie czynności wykonywać bardzo starannie i bez użycia środków chemicznych, które mogą drażnić ptaki i zniechęcać je do lęgu. Zamiast standardowych preparatów najlepiej wykorzystać odrobinę spirytusu dolanego do wody. Jeszcze do niedawna ornitolodzy odradzali używanie spirytusu lub denaturatu, niemniej, z racji coraz cieplejszych zim, lepiej nie pomijać tego kroku.
Czy trzeba czyścić budki lęgowe co roku?
W Internecie można znaleźć sprzeczne porady dotyczące częstotliwości czyszczenia budek dla ptaków. Niektórzy uważają, że wystarczy to robić raz na kilka lat. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że czyszczenie nie tylko chroni ptaki przed zachorowaniem, ale także eliminuje ryzyko wypadnięcia jaj czy piskląt. Po sezonie grubość materiału gniazdowego jest już spora, dlatego w przypadku nieusunięcia tej warstwy, istnieje ryzyko, że młode ptaki, przebywające blisko otworu wlotowego, spadną na ziemię. Można zatem powiedzieć, że czyszczenie budek lęgowych jest istotne zarówno dla utrzymania zdrowotności ptactwa, jak i ze względów funkcjonalnych.
Kiedy najlepiej wyczyścić budki lęgowe?
Jak już wspomnieliśmy, sezon lęgowy trwa do 15 października, dlatego czyszczenie warto przeprowadzić tuż po tej dacie. Jeżeli z jakiegoś powodu budka dla ptaków nie zostanie oczyszczona przed zimą, należy koniecznie zadbać o to przed wiosną. Niektóre gatunki, zwłaszcza ptaki drapieżne, zaczynają sezon lęgowy dość wcześnie, dlatego budka powinna być oczyszczona już w lutym.
Podsumowując
- Jesień to najlepszy moment na czyszczenie budek lęgowych, co ma kluczowe znaczenie dla zdrowia i bezpieczeństwa ptaków. W okresie lęgowym, trwającym od 1 marca do 15 października, ptaki przynoszą do budek różne materiały, takie jak rośliny, sierść czy mech, które w połączeniu z odchodami mogą stać się źródłem patogenów, pasożytów i grzybów. Regularne czyszczenie budek, przeprowadzane po sezonie lęgowym, pomaga zapobiegać rozwojowi groźnych mikrobów, takich jak pchły czy kleszcze, które mogą być śmiertelnie niebezpieczne dla młodych ptaków. Jest to szczególnie ważne, gdyż wiele gatunków, jak sikorki, wróble czy dzięcioły, nie odlatuje na zimę, a zanieczyszczone budki mogą stanowić dla nich zagrożenie w poszukiwaniu schronienia.
2. Czyszczenie budek należy przeprowadzać ostrożnie, z użyciem rękawiczek, usuwając stare gniazda oraz pozostałości przy użyciu zmiotki, wilgotnej ściereczki czy grabek. Ważne jest unikanie chemicznych środków czyszczących, które mogą odstraszyć ptaki, dlatego zaleca się używanie wody z odrobiną spirytusu. Regularność czyszczenia ma duże znaczenie, nie tylko dla ochrony ptaków przed chorobami, ale także w zapobieganiu wypadaniu jaj lub piskląt. Pozostawienie grubej warstwy gniazda z poprzedniego sezonu może prowadzić do sytuacji, w której młode ptaki znajdujące się zbyt blisko otworu wlotowego spadną na ziemię.
3. Dodatkowo, po sezonie budki lęgowe należy dokładnie sprawdzić pod kątem uszkodzeń. Jeżeli zaobserwuje się mechaniczne ubytki, warto wymienić zniszczone elementy i upewnić się, że budka jest solidnie przymocowana do drzewa lub płotu. Stabilność budki wpływa na decyzję ptaków o osiedleniu się w niej w kolejnym sezonie. Dbanie o budki lęgowe to nie tylko kwestia ochrony ptaków przed chorobami, ale także zapewnienia im bezpiecznego miejsca do lęgów, co jest kluczowe dla przetrwania wielu gatunków w trudnych warunkach zimowych.
